Duela hemeretzi urte berpiztu zen libertimenduen usadioa Donibane Garazin. Antton Lukuk abiatu zuen mugimendu hori, eta bi hamarkadetan, Ipar Euskal Herriko herri desberdinetara ez ezik, Hegoaldera ere hedatu da. Zortzi libertimendu muntatu dira aurten, eta datozen asteetan, joaldun, kaskarot, maskarada edota kokoak plazaratuko dira. Ihaute garaiaren zentzua eta funtsaz bere iritzia eman digu Antton Luku idazle, irakasle, antzerkilari eta ikerlariak. Zer da libertitzea? Zertan balio du karrikak eta plazak harrotzea?
Ipar Euskal Herriko Stop Arming Israel kolektiboak ere parte hartuko du urtarrilaren 30ean Frantzia osoan deitua den ekintzetan. Badu hilabete bat Iparraldeko eta Biarnoko militante batzuk kolektiboa sortu dutela. Horrelako kolektibo anitz dira Frantziar Estatuan gaindi, Israelen armamentuan parte hartzen duten Frantses enpresen salatzeko helburuarekin. Ipar Euskal Herrian eta Biarnon armamentuan parte hartzen duten enpresa batzuk badirela ikusirik muntatu zuten kolektiboa. Jadanik lehen ekintza bat egin zuten Lauak enpresan esku orriak banatuz eta gaurkoan, Tarnosen kokatua den SAFRAN enpresan banatuko dituzte Frantzia osoan hedatua izan den deialdian parte hartuz.
Aiherrako herriko etxeak bi lur lehentasunez erostea erdietsi du EPFL egituraren bidez. «Espekulazioa saihestea» zuen zuen xede herriko etxeak. Lur horietako bat herri gaineko eremuan kokatua da, eta 118.000 eurotan eskuratuz dute, saltzaileak 180.000 euro galdegiten zituelarik. Haatik, kalapita handiena beste lurrak sortu zuen herrian 2022 urtean. Egungo saltzaileak 215.000 eurotan erosi lurra 430.000 eurotan saltzea zuen xede, baina epaileen esku hartzearekin, 218.000 eurotan eskuratzea erdietsi dute erakunde publikoek. Urtarril hondar edo otsail hastapen honetan trenkatuko da azken salmenta hori, jabeak lurra beretzako atxikitzea deliberatu ahal baitu.
107.000 hiztun ditu bretoierak gaur egun, azken ikerketa soziolinguistikoaren arabera. 2018 urtean egin zen zenbaketan 214.000 hiztun kontabilizatu zituzten, hots, %50 gehiago. Ikerlariek azaldu dutenez, hiztunen zahartasuna da arrazoia; izan ere, urtean bretoieradun gehiago zentzen dira, sortu baino. Horren ondorioz ere, hiztunen adinak behera egin du azken ikerketa horretan: 70 urtetik, 58,5ra iragan da hiztunaren bataz-besteko adina. Alta, sei urteotan, berrogei urtetik beheitikoen artean hiztun kopuruak mantendu direla baieztatu dute ikerlariek.
Lehen itzulitik bigarrenera, auzapezgotzara jauzi egin zuen Ramuntxo Labat-Aramendi abertzalearen zerrendak. Erdiespena «xinaurri lanari esker» egin zela uste du Labat-Aramendik. Ahetzen zerrendak bozen %44,39 lortu zuen urtarrilaren 12an eginiko behin betiko bozketan. Hemendik aitzina, Santiago Capendeguyk ordezkatuko du 2.200 biztanleko herria Euskal Elkargoan. Labat-Aramendik azaldu duenez, kontziente dira herritar ororen babesa ez dutela eta denak kontuan hartu beharko dituztela. Hezkuntzaren eta komunikazio instituzionalaren arloan, euskararen alde lan egiteko asmoa adierazi du eta ikastolaren geroa segurtatzeko lan eginen dute. Erronka handienen artean ere etxebizitzaren problematikari aterabideak eskaintzea izanen da. Jakinez herriko etxetik «mirakuilurik ezin dela egin», Hirigune Elkargoan eragiten saiatuko dira.