Hendaia, Urruña eta Biriatuko kantonamenduko Departamenduko kontseilari abertzaleek, Iker Elizaldek eta Annie Povedak, mandatu erdiko bilana egin dute gure antenan, Goiz Berriko gomita genuen Iker Elizalde. EH Baik dituen Departamenduko kontseilari bakarrak izanagatik ere, EZ direla BAKARRIK sentitu Pauen, aitortu du Elizaldek, eta, bilan ona egiten du. Hendaiako kantonamenduko hainbat proiekturentzat dirua ekarri dutela dio, hala nola Urruñako sukalde kolektiboarentzat, Hendaiako igerileku berriarentzat, edo Larrungo mendi kaskoko lanentzat, besteak beste. Aurrekontuaren kontra bozkatu zuten, funtzionamendua segurtatu behar dela diote, eta inbertsioak apaldu, Departamenduko kontuak, egoera larrian baitira. Kantonamenduaz kanpoko aferez ere okupatu dira, euskararen dosierrean prefeta interpelatu baitzuten. Erlaitzeko kostaldeko bidea gai minberatsua izan bada ere, higadura azkarrak baitira bide horretan, gaur egun hestearen kontra dira, baina ondoko hamar urteetarako bide alternatiboak atzeman beharko liratekeela uste du Iker Elizaldek. Harekin egin elkarrizketa osoa entzungai izanen duzue euskal irratien webgunean.

Atzo hasi da zazpi baztandarren kontrako epaiketa, Aroztegiko lanak geldiaraztea egotzita. Hogei urteko kartzela zigorra eta 56.000 euroren isunak galdegin dizkiete orotara. Auzipetuei elkartasuna adierazteko hainbat elkarretaratze eta protesta-ekintza antolatu ditu Aroztegiko Elkartasun Komiteak epaiketa egunetarako. 200 luxuzko etxebizitza, golf zelai bat eta lau izarreko hotel bat eraiki nahi zuen promotore batek Lekarozko herrian, Baztanen. Obrak geldiarazteko kanpaldi jendetsua egin zuten bertan hamarnaka baztandarrek, eta horietarik zazpi eraman dituzte epailearen aitzinerat. 20 urteko presondegi zigorra eta 56.000 euroko isunez gain, milioika euroko kalte ordainak galdegiten dizkiete. 2021eko apirilean iragan zen hirigintza proiektu hori geldiarazteko protesta ekimena, desobedientzia zibilaren bitartez. Elkartasun komitetik ekimenak antolatu dituzte egunero Nafarroako auzitegiaren aitzinean, mintzaldi, elkarretaratze eta mahai inguruekin.

Biarritz Olympique errugbi taldeak ProD2 maila galdu du eta Nazional mailara jaitsi da, bere egoera finantzario larria dela eta.  Hala agindu du astelehen honetan LNR Errugbiko Liga Nazionalak, behin behineko zigor administratiboaren bidez. Milioi bat euro behar ditu Miarritzeko taldeak errugbi profesionalean segitu nahi badu heldu den sasoian. Frantziako txapeldun handien artean izan den klub miarriztarrak bere aldetik helegitea pausatuko duela erran du ohar bidez, eta kirol agintaritzarekin lankidetzan aritzeko borondate duela gehitu du. Herriko etxeak bere sustengu osoa adierazi dio klubari, baina ez du finantzamendu mailan laguntzeko engaiamendurik erakutsi. Mikel Amilibiak esatari edo speaker lanak egiten ditu etxeko partidetan. Ez du sorpresaz hartu erabakiak. «Ostiraleko partidan jakin genuen berria. Zurrumurru anitz badira baina egoera hau ez da berria. Ez dut uste mailaz jaitsiko garenik, atzemanen da konponbide bat».

ErrobiL heren-gune sozialaren estreinaldia ospatuko da larunbat honetan Itsasun. Materialaren berrerabiltegi solidarioa eta konpontze tailer soziala ireki zuen Aiba elkarteak joan den urtarrilean lehengo La Nive arta zentroan. Etxetresna elektriko edo xintxuketa materiala han utz daitezke eta bertako teknikariek ikusten dute berrerabilgarri direnez behardun bati prezio apalean saltzeko. Horrez gain, edonor tailerrera joan daiteke bere materiala konpontzeko, teknikarien kontseiluei esker elkarteari kidetuz. Estreinaldia larunbat goizean egin dute. Gune berriaren bestan horretan, bisita gidatua, ekitaldi ofiziala eta animazioak lerrokatuko dira.

Azpiegitura berriak Eiheralarren apalkuntza demografikoari arrapostua emateko. Joan den ebiakoitzean, herritar eta hautetsiak Eiheralarreko karriketan gaindi ibili ziren herrian egin obren estreinaldiaren kari. Departamenduko kontseilua eta Euskal Hirigune Elkargoaren laguntzari esker, karrika berri bat, sei etxebizitza sozial, ur araztegi berria, eta josta leku bat eraiki dituzte herrian. Proiektuaren jatorrian arrangura bat, 700 biztanleko galera joan den mendean. Hau dela eta, herritarren atxikitzeko xedearekin, herriko etxeak bere zentroa gararaztea erabaki du. Lehen obra horien ondotik, Pascal Iribarne auzapezak garapena segitzeko xedea adierazi du. Bizikleta ibilbide bat eta jarduera ekonomiko eremu bat proiektuetan dira jadanik.

Euskal Herrian Euskaraz eta Baionako Etxepare lizeoko Terminaleko ikasleak bildu dira ostiral huntan Euskal Hirigune Elkargoko lehendakariarekin. Euskararen kontrako egoera bidegabeak publikoki salatzea galdegiten diete Euskal Herriko hautetsiei. Jean-René Etxegarai Euskal Hirigune Elkargoko lehendakaria, Antton Kurutxarri Hizkuntza lehendakari ordea eta hizkuntza arduradunekin elkartu dira EHE Euskal Herrian Euskaraz eta Baionako Etxepare lizeoko Terminaleko ikasleak ostiral huntan Baionako Elkargoaren egoitzan. Euskal Herriko hautetsiei galdetzen diete salatzea herritarrek epaiketetan ez deklaratu ahal izaitea. Ikasleek azterketak euskaraz ez pasa ahal izaitea. Eta Euskal Herriko herrien euskal izenak ez ofizialak izaitea. Hori lehentasunez eta bigarren jauzi gisa, kulturan euskal kulturari lehentasuna emaitea galdetzen diete ere eta euskara ikasi nahi duten heldu guziek euskarazko kurtsoak kitorik hartu ahal izaiteko baldintzak sortzea.

Kanboko Marieniako lurren defenditzeko landatze egunak arrakasta erdietsi zuen larunbatean. Bostehun pertsona bildu ziren lur hauetan, makila eskuan. Makila horiek «irabazia izanen den bataila baten berme» gisa izendatu zituzten hitzartzean. Lur sagarrak, piper eztia eta kuiak landatu zituzten hektarea bat eta erdiko lur batean. Ondotik auzolanari esker zainduko dituzte barazki hauek. Sinbolo azkarretik haratago, laborantzako lurrak defendatzen dituzten militanteek erakutsi nahi izan dute Marieniak hazkurri lurrak direla. Auzitegian, Euskal Hirigune Elkargoko abokatuak erran zuen ez bezala. Marieniako lurrez gain, beste borrokak batu dira larunbateko egunera. Baztango Aroztegia proiektuaren kontrako kideak hor ziren baita Biarnon E-CHO deskarbonizazio xedearen kontrako CADE elkartekoak ere. Bouygues Immobilier promotorearen proiektua salatzeagatik hiru militanteren kontrako auzia oroitarazi dute, irailaren 9an, Kanboko kontseiluan egindako protesta baten harira. Bestalde joan den astean, 2022an Bouyguesen maketa bat lurrez estaltzeagatik zorrozkiago kondenatu diren militanteen sostenguz kutxa bat ireki du Ostia sareak.

Hamar egunez pantailak itzaltzeko desafioa abiatu da. Maiatzaren 22a arte ’10 egun pantailarik gabe’ erronka gainditzen saiatuko dira ipar euskal herriko 2.445 haur. Aurten 25 ikastetxek segitu dute mugimendua. Astearte honetan hasi da erronka, 10 egunez telebistarik, tabletarik edo bideo jokorik gabe bizitzen ikasiko dute haurrek. Bidarteko Uhabia ikastolan 10 eta 11 urte arteko haurrek serioski hartzen dute desafioa, baina ez da beti erresa. "Pantailak asko begiratzen ditut, joko bideotan ari naiz eta Youtube begiratzen dut" erran digu Uhainak. Desafioaren garaian, pantailen ordez marraztu, irakurri edo familian mementoak pasatzeko aukera dela erran digu ere. Ikastolatik abiatzen da xedea baina etxean gurasoek ere badute zeregina pantailen kudeaketan. Kattalin Duhalde Uhabia ikastolako zuzendariak erran digu desafio handiena etxean dutela haurrek. Erronka segitzeko, haur bakoitzak liburuxka batean zehazki idatzi behar du zenbat kontsumitzen dituen pantailak egunez egun. 10 egun pantailarik gabe mugimendua sustatzen duen elkarte bat sortu zen Ipar Euskal Herrian, horren kudeatzailea da Eneko Jorajuria. Pantailen eragin ezkorra gaur egun frogatua dela erran digu "Zientifikoki erakutsia da. Eragina badu osagarrian, sedentario izatea, aktibitate fisiko gutiago, loa ere kaltetua da, ikusmena, eta beraz badugu zerbait egiteko gizarte mailan". Desafioaren ondotik, haurren eta gurasoen usaiak aldatzea espero da.

Abiatu da 2025eko Euskaraldia eta Euskal Herriko hiriburu desberdinetan abiatze ekitaldiak antolatuak ziren Baionan bezala. Testu bera irakurri dute. Inertziak irauli eta hitza partekatuz, hizkuntzari hauspoa emateko garaia da, ilusioa banatuz, erabileran jauzia ematekoa; Euskal Herrian euskaraz eroso bizitzea dugu asmo eta. Oraindik ere izen emaitea posible da eta txapak har daitezke aurtengo Euskaraldian parte hartzeko Ahobizi edo Belarri prest gisa aritzeko.