Argiz(h)ari

XX.mendea, beste berrikuntzen artean, soinu artxiboen aldaketarena izan da Euskal Herriarentzat ere. Thomas Edisonen fonografoaren aurkikuntzak gurean ere oihartzun ikaragarria izan duela erran daiteke. Alegia, Pariseko 1900 urtean agertzen dira Euskal Herriko lehen soinu artxiboak, Azoulay medikuaren eskutik. Gero, kasik hamarkada bakotx soinu bilketa bat aurki dezakegu. Argiz(h)ari emankizun honetan, epopeia hori berriz bizitzen saiatuko gira baita partikulazki 1947, Herri Arte eta Tradizioen Museo Nazionalaren izenean bi emaztek (Claudie Marcel-Dubois (1913-1989) eta Maguy Pichonnet-Andral (1922-2004)) egindako bilketetan.

Argizariari esker, duela kasik mende eta erdiko garai haietara itzul gaitezke. Orratzek zilindro eta biniloetako argizarietan utzitako gure aitzinakoen hatz eta hotsen zirimolan murgiltzea dugu helburu, erleak lore orratzean murgilduz gozatzen duen antzera.

Argiz(h)ari irratsaioa astean behineko kroniken bilduma izango da, kantu bat, gertakari bat, bilketan agertzen den pertsonaia bat, Euskal Herriaren edo soinu munduaren historia markatu duten ahotsen entzuteko aitzakia.

Entzuten diren artxibozko grabaketak Leon Azulayk 1900ean Parisko Erakusketa Unibertsal batean egindako grabaketak dira eta  Parisko Antropologia Elkartearenak dira. Parisko Etnomusikologiako ikerketa zentroan gorderiko grabaketak dira kontsultagarriak direnak.