Euskal Herrian Euskaraz eta Baionako Etxepare lizeoko Terminaleko ikasleak bildu dira ostiral huntan Euskal Hirigune Elkargoko lehendakariarekin. Euskararen kontrako egoera bidegabeak publikoki salatzea galdegiten diete Euskal Herriko hautetsiei. Jean-René Etxegarai Euskal Hirigune Elkargoko lehendakaria, Antton Kurutxarri Hizkuntza lehendakari ordea eta hizkuntza arduradunekin elkartu dira EHE Euskal Herrian Euskaraz eta Baionako Etxepare lizeoko Terminaleko ikasleak ostiral huntan Baionako Elkargoaren egoitzan. Euskal Herriko hautetsiei galdetzen diete salatzea herritarrek epaiketetan ez deklaratu ahal izaitea. Ikasleek azterketak euskaraz ez pasa ahal izaitea. Eta Euskal Herriko herrien euskal izenak ez ofizialak izaitea. Hori lehentasunez eta bigarren jauzi gisa, kulturan euskal kulturari lehentasuna emaitea galdetzen diete ere eta euskara ikasi nahi duten heldu guziek euskarazko kurtsoak kitorik hartu ahal izaiteko baldintzak sortzea.

Kanboko Marieniako lurren defenditzeko landatze egunak arrakasta erdietsi zuen larunbatean. Bostehun pertsona bildu ziren lur hauetan, makila eskuan. Makila horiek «irabazia izanen den bataila baten berme» gisa izendatu zituzten hitzartzean. Lur sagarrak, piper eztia eta kuiak landatu zituzten hektarea bat eta erdiko lur batean. Ondotik auzolanari esker zainduko dituzte barazki hauek. Sinbolo azkarretik haratago, laborantzako lurrak defendatzen dituzten militanteek erakutsi nahi izan dute Marieniak hazkurri lurrak direla. Auzitegian, Euskal Hirigune Elkargoko abokatuak erran zuen ez bezala. Marieniako lurrez gain, beste borrokak batu dira larunbateko egunera. Baztango Aroztegia proiektuaren kontrako kideak hor ziren baita Biarnon E-CHO deskarbonizazio xedearen kontrako CADE elkartekoak ere. Bouygues Immobilier promotorearen proiektua salatzeagatik hiru militanteren kontrako auzia oroitarazi dute, irailaren 9an, Kanboko kontseiluan egindako protesta baten harira. Bestalde joan den astean, 2022an Bouyguesen maketa bat lurrez estaltzeagatik zorrozkiago kondenatu diren militanteen sostenguz kutxa bat ireki du Ostia sareak.

Hamar egunez pantailak itzaltzeko desafioa abiatu da. Maiatzaren 22a arte ’10 egun pantailarik gabe’ erronka gainditzen saiatuko dira ipar euskal herriko 2.445 haur. Aurten 25 ikastetxek segitu dute mugimendua. Astearte honetan hasi da erronka, 10 egunez telebistarik, tabletarik edo bideo jokorik gabe bizitzen ikasiko dute haurrek. Bidarteko Uhabia ikastolan 10 eta 11 urte arteko haurrek serioski hartzen dute desafioa, baina ez da beti erresa. "Pantailak asko begiratzen ditut, joko bideotan ari naiz eta Youtube begiratzen dut" erran digu Uhainak. Desafioaren garaian, pantailen ordez marraztu, irakurri edo familian mementoak pasatzeko aukera dela erran digu ere. Ikastolatik abiatzen da xedea baina etxean gurasoek ere badute zeregina pantailen kudeaketan. Kattalin Duhalde Uhabia ikastolako zuzendariak erran digu desafio handiena etxean dutela haurrek. Erronka segitzeko, haur bakoitzak liburuxka batean zehazki idatzi behar du zenbat kontsumitzen dituen pantailak egunez egun. 10 egun pantailarik gabe mugimendua sustatzen duen elkarte bat sortu zen Ipar Euskal Herrian, horren kudeatzailea da Eneko Jorajuria. Pantailen eragin ezkorra gaur egun frogatua dela erran digu "Zientifikoki erakutsia da. Eragina badu osagarrian, sedentario izatea, aktibitate fisiko gutiago, loa ere kaltetua da, ikusmena, eta beraz badugu zerbait egiteko gizarte mailan". Desafioaren ondotik, haurren eta gurasoen usaiak aldatzea espero da.

Abiatu da 2025eko Euskaraldia eta Euskal Herriko hiriburu desberdinetan abiatze ekitaldiak antolatuak ziren Baionan bezala. Testu bera irakurri dute. Inertziak irauli eta hitza partekatuz, hizkuntzari hauspoa emateko garaia da, ilusioa banatuz, erabileran jauzia ematekoa; Euskal Herrian euskaraz eroso bizitzea dugu asmo eta. Oraindik ere izen emaitea posible da eta txapak har daitezke aurtengo Euskaraldian parte hartzeko Ahobizi edo Belarri prest gisa aritzeko.

Gaur abiatuko da Euskaraldia Euskal Herriko zazpi lurraldeetan, euskararen aldeko ariketa gisara. Euskaraz lehen hitza egin, eta euskaraz solasaldiak naturaltasunez egiteko ekimena da. Hizkuntz usaiak edo ohidurak aldatzea du xede Euskaraldiak, eta horren karira, hainbat ekitaldi antolatuko dira herri eta auzoetan. Zilia Heredia-Irigoien, Euskaraldiaren Ipar Euskal Herriko sustatzailearen: "Euskara ahalik eta toki gehienetan entzunaraztea da xedea, iragaiten den hamaika egunetan, gure plaza eta karriketan. Eta modu batez euskararen aldeko mugimendu bat sortzea". Baionan ostegun arratsaldeko honetan eginen da Euskaraldiaren aurkezpen ekitaldia arratsaldeko zazpietatik goiti, Patxa plazan.

Jose Alberto "Pepe" Mujica, Uruguaiko presidente ohia (2010-2015), zendu da 2025eko maiatzean, hamar urte baino gehixeago lehenago kargua utzi zuenetik. Bere azken agurrean, herriarekiko maitasuna eta engaiamendua nabarmendu zituen, eta heriotzaren ostean, Hego Amerikako ezkerreko nahiz eskuineko agintarien arrapostu zabal eta hunkigarria ukan du. Lider politiko anitzek azpimarratu dute haren eredugarritasuna, umiltasuna, eta justizia sozialaren alde egindako lana. Besteak beste, Brasilgo presidentearen hitzetan, Mujicak kemena eta goxotasuna uztartu zituen; Mexikoko presidenteak, berriz, haren jakinduria eta apaltasuna nabarmendu ditu. Euskal jatorria zuenez, Euskal Herriarekin harreman estua izan zuen, eta han ere dolumin ugari ukan ditu. Euskal ordezkari politikoek haren engaiamendu militantea eta etika goraipatu dituzte. EH Bilduko Arnaldo Otegik adierazi du Euskal Herriak ez duela ahantziko, eta Montevideoko hiletara joanen da. Hiri horretako karriketan eginen zaio azken agurra, Legebiltzarrean herritarrek agur esan ahal izan diezaioten, eta ondoren erraustuko dute.

Aurelia Arkotxa idazlea omenduko dute aurten Ziburuko euskal disko eta liburu azokan. Baltsan elkarteak eta Argia komunikabideak antolaturik VI. edizioa ospatuko du euskara hutsezko lanak biltzen dituen azokak eta aurten 43 argitaletxe edo diskoetxe eta auto ekoizlek parte hartuko dute, iaz berrogei izan zirelarik. «Euskaraz, bagara» lelopean, ekainaren 7an, Ziburuko plaza euskara hutsez betetzera dei egiten dute antolatzaileek eta azokaz gain 4 gune prestatu dituzte egun osoko egitarau bat proposatuz. Ziburuko euskal liburu eta disko azokaren baitan antolatua den 'Azokaroak' ere aitzina segitzen du eta heldu den maiatzaren 19an, "Euskaraz sortuz (duin) bizi?" izenburuko mahai ingurua eskainiko dute Euskal Irratiek, arratsaldeko 19:00etan, Lanarteako Amagoia Gurrutxaga eta Axut antzerki konpainiako Ximun Fuchsekin.

Elkar Fundazioak 2025eko sariak iragarri ditu: Ibilbideari elkar saria Zenbat Gara elkarteari emanen dio, eta Proiektuari elkar saria Kanaldude herri telebistari. Lehenen sariztatua 1990eko hamarkadan sortu zen Bilbon, eta euskararen aldeko ekimen ugari bultzatu ditu azken hamarkadetan, horien artean, Gabriel Aresti euskaltegia, Kafe Antzokia edota Bilbo Hiria Irratia. Euskal Herriko hiriburu jendetsuenean euskal komunitatea trinkotzeko eta euskal kultura hirigunean sustatzeko egindako lanagatik jaso du saria. Bestalde, Kanaldude telebistak, Ipar Euskal Herriko erreferentziazko euskarazko telebistak, euskal kulturaren alde egiten duen lana goraipatu nahi izan du elkar Fundazioak Proiektuari elkar saria eskainiz. 1997an sortu zen Aldude ibarrean tokiko telebista gisa, eta ordutik ibilbide luzea egin du. Gaur egun telebista zabala da, Iparraldean hedatua eta Internet bidez edonon ikus daitekeena; hainbat operadoreren eskaintzaren bidez ere zabaltzen dute seinalea. Sariak ekainaren 3an emanen dira, 18:30ean, Bilboko Kafe Antzokian.

Berrehun bat lagun bildu ziren atzo eguerdian CGT, LAB eta FSU sindikatuek antolatu funtzio publikoaren grebaren karietara. Manifestazioa iragan zen Baionako ospitaletik Euskal Elkargoko egoitzaraino. Hor ziren ospitaleko langile, irakasle, etxez etxeko langile, hezitzaile edota ATSEM langileak. Lan baldintza gero eta okerragoak salatu dituzte. Frantziako Gobernuak aurrekontu lerroetara murrizten dituela gaitzetsi dute ere, tokian tokiko errealitateak ez kontuan hartuz eta onura soziala mespretxatuz. Marie Pierre Etxebarne Ospitaleko CGTko ordezkariak adierazi duenez, «lan baldintzen makurtzea agerikoa da; arta beharretan diren hamabost pertsona eri bere gain hartu behar dituelarik langile batek, ez du denborarik haiekilan mintzatzeko ere». Pribatizazioak prekarizazioa bortxaz ekartzen duela diote sindikatuek, eta publikoan kontsiderazio eza nagusitzen ari dela gaitzetsi dute. Euskal Hirigune Elkargoaren egoitza nagusiraino joan da ospitaletik abiatu den manifestazioa. UNSA sindikatuak ere, bere aldetik, beste elkarretaratze bat antolatu du ospitalean, ber egunean, baina berantago.