Euskarak, okzitanierak, katalanak eta aragoierak adimen artifizialaren bihurgunea hartzekotan, LINGUATEC-AI proiektuari esker. Mugaz gaindiko proiektua gidatzen ari da Elhuyar erakundea, Baionako IKER zentroko sustenguarekin. Linguatec xedearekin, adimen artifizialak hizkuntza gutituetan dituen ezagutzak garatzea da helburua. Adimen artifiziala «elikatzeko» badira bi urte datuak biltzen eta digitalizatzeko lanetan ari dela. Lan horretatik, hizkuntza bakoitzean itzultzaile automatikoak, transkripzio sistemak edo ahots-sintesi sistemak hobetzeko tresnak sortuko dituzte. Milioi bat euroko diru laguntza eskuratu du proiektuak POCTEFA Europako diru funtsetik. Emaitzak 2026ko udan aurkeztea espero dute.

Laborantzaren Orientazio Legea pasa den astean ofizialki onartu du Parlamentuak. Ostegunean Senatutik pasa da azken aldikoz. Iazko laborarien mobilizazioen ondotik, aldarrikapenei erantzuteko xedea du lege horrek. Aldiz, ingurumenaren aldeko elkarteek azkarki salatzen dute. Lege horri esker, laborantza interes orokorreko aktibitatea bilakatzen da. Horrez gain, pozoiei buruzko zuhurtasun printzipioa azkarki ahultzen da, eta ingurumena kaltetzen dituzten ekintzak arinkiago zigortuko dira, laborariek frogatzen badute nahigabean gertatu direla kalteak. Bukatzeko, instalazioen bultzatzeko hainbat neurri ere proposatzen ditu legeak.

Betharrameko ikastetxeko begirale ohi bat auzipetu dute joan den ostiralean. Sexu bortxaketa eta sexu erasoak egin izana leporatzen diote. Prokuradoreak galdeginik, anarteko atxiloaldian ezarri du Askatasun eta Espetxeratze Epaileak. Beste bi pertsona ere atxilotu ditu poliziak, baina beren delitua preskribatua dela ebatzi dute epaileek. Paxkal Indo Seaska ikastolen elkarteko lehendakari ohia ikasle egon zen 1984 eta 1988 artean. Azaldu duenez, sexu erasorik jasan ez zuen arren, bortizkeria fisikoa pairatu zuen.

Nazioarteko Emazte Langileen egunera buruz giroa berotzen hasi da Itaia. Zine-eztabaidak, autodefentsa tailerrak, mintzaldiak eta mobilizazioak antolatu ditu Ipar Euskal Herriko emazte sozialisten antolakundeak. Iragan igandean Baigorrin zine proiekzioa eta solasaldia gauzatu badute, otsailaren 28an emazteendako boxeo ikastaroa eskainiko dute Baionako Orekan 19:00etan, eta martxoaren 7an, Martxoak 8ren historiari buruzko mintegia proposatuko dute Baionako Kubako etxean 19:00etan eta Donibane Garazin 19:30etan. Martxoaren 8an ere, mobilizazio bikoitzerako deia luzatu dute Itaia antolakundeko kideek. Lehena goizean, Donibane Garazin, 11:00etan Jai Alaiko biribilgunean; bigarrena arratsaldean, Baionan, 15:00etan herriko etxearen aitzinean.

Ilazki Ortego abokatuak Jean Marie Girier prefeta eta Jérôme Bourrier prokuradorearen adierazpenen lanjeraz ohartarazi du. Immigrazioak eta delinkuentziaren gorakadak lotura dutela iradoki dute estatu frantsesaren bi karguek, Biriatuko mugan egin agerraldian. Bertan, inmigrazio ilegalari buruzko datuak plazaratu dituzte, eta kontrol polizialen indartzeaz solastatu dira. Prefetaren hitzek etorkinen eskubideen aldeko eragileen kexua sorrarazi dute, eta Etorkinekin-Diakité elkarteak erraterako, «herra sustatzea» egotzi diote.

Masters Xare txapelketa jokatuko da datozen egunetan Hazparneko Berria trinketean. Bertan elkarretaratuko dira xareko jokalari hoberenak, otsailaren 21etik martxoaren lehenera. Euskal Herriko, Frantziako edota Argentinako pilotariak lehiatuko dira. 16 urte inguruko gazteendako Masters Gazte lehiaketa ere antolatu du Noizbait pilota elkarteak. Multzoko eta final-laurdenetako partidetarako, sartzeak urririk izanen dira; ez, ordea, finalerdi eta finalen segitzeko.  

Bidaia gastuen ordainketaren apaltzeak gaizki izate orokor bat sorrarazi du administrazio departamentaleko langileen artean. Hori dela eta, greba egin dute, besteak beste, eguneko apairu forfeta txikituko zaiela, eta gastu erreala ordainduko zaiela. Neurri horrek beste hainbat salaketa azaleratu ditu mobilizazioan. Bidezain edo kantonierren, departamenduak biltegi bat zerratzeko xedea lukeela Saran. Gaizki izatearen adibide, sindikatuek jakinarazi dute laurehun agente eritasun geldialdian jartzen zirela urtean. Absentismoaren tasa %14ekoa da departamenduan.

Ehundik goiti ekoizle Pirinio Atlantikoetako departamendutik, 450 produkturekin. Otsailaren 22tik martxoaren 3ra iraganen da Pariseko laborantza saloia. Aurten, Pirinio Atlantikoetako departamenduak argi utzi du ez duela posturik atxikiko saloian, diru arrazoiengatik. Aldiz, Ipar Euskal Herriko laborari eta ekoizleak saloian izanen dira, batez ere lehiaketa zenbaitetan parte hartzeko. Iaz sei medaila irabazi zituzten departamenduko ekoizleek, horietariko 36 urrezkoak. Bereziki esnekiak, arnoak eta xarkuteria dira aurkezten diren produktuak. Baina aurten ere, Euskal Herriko hainbat kabala aurkeztuko dira abereen lehiaketetan. Urruñako Exposito familiak Prim’Holstein arrazako bi behi aurkeztuko ditu, Urruñako Bixente Lazkanok Akitaniako blonda bat eta Oragarreko Garai familiak beste bi. Bururatzeko, oroitarazi behar da otsail hastapenean Akitania Berria eskualdeko artzain gazteen Ovinpiade txapelketan Pariseko finalean parte hartzeko sailkatu zirela Alaia Queihialt eta Nicolas Karrikondo Donapaleuko Jean Errekart lizeoko ikasleak.

Herriko ogia «burujabe» izateko bidean. Euskal Herriko laborariak, eiherazainak eta okinak biltzen ditu Herriko elkarteak, Iparraldean hastetik buru ekoizten den ogia eskaintzeko. Otsailaren 6an sailaren biltzar nagusia egin zuten Maulen, eta Okina bizkotx enpresa bisitatu zuten. Azken urteetan, ogi-bihia biltegiratzeko gune bakarra Biarnon atzeman dute Herriko Ogia sailekoek Oloroen, Xiberoako mugatik gertu. Arazo tekniko batzuk tarteko, ordea, beste leku baten atzematera behartuak izan dira eta, ororen buru, Akamarren eta Biarnoko ekialdeko herri batean. Ehun hektareako soroetatik biltzen den 500 tona ogi-bihi biltegiratuko dituzte bi gune horietan hemendik aitzina, eta datozen urteetan ekoizpena handitzeko xedea agertu dute. Hiru urteren buruan erabateko autonomia finantzarioa erdietsi nahi lukete, diru laguntza beharrik gabe, egitasmoa %100ean salmentaren bidez bideragarri izan dadin. Gaur egun, hamabost laborarik ekoizten dute Herriko garia, Iparralde osoko 50 okin ingururentzako.