Irailaren 9ra gibelatu dute Kanboko kontseiluan gertatu kalapiten harira, hiru auzipetuen epaiketa. 2024eko apirilean Kanboko kontseilu denboran Marienia ez hunki kolektiboko kideek burutu zuten ekintzan, Christian Devèze auzapeza erori zen bultzada batean. Hautetsien kontrako bortizkeria eta poliziari DNA eta lagin biologikoak emateari uko egin izana leporatua diete Filipe Laskarai, Patxi Laskarai eta Benjamin Charroni. Kanboko auzapezak, herriko etxeak eta herriko funtzionario batek pausatu dute salaketa, haien Tolosako abokatuek eskatu dute auziaren gibelatzea, dosierraren kopia berandu eskuratu baitute.

Mugaz gaindiko kontzientzia bat pizteko jardunaldiak… Mugaz gaindiko topaketen hirugarren edizioa iraganen da, asteazken honetan Baionan. Euskal hirigune elkargoak antolaturik, Ipar eta hego euskal herriko arduradun politiko nagusien presentzia edo ordezkaritzarekin iraganen da eguna. Euskal Autonomia erkidegoa, Nafarroa, Akitania Berria eta Euskal hirigune elkargoko eragileek argitan emango dituzte orain arte eramandako lana adibidez uraren sanotzea, euskal sagardoaren labelizazioa edo Hemendik plataforma digitala. Eguna lehen mahai inguru batekin abiatuko da: 'Deszentralizazio gehiago Europa gehiagorentzat' izenburuarekin. Ordezkaritza instituzionalaren aldetik, Jean Rene Etxegarai Euskal Hirigune Elkargoko presidentea, Imanol Pradales Eusko Jaurlaritzako lehendakaria, Ana Ollo Nafarroako Gobernuko lehendakariordea edota Alain Rousset Akitania Berria Eskualdeko presidentea izanen dira bertan, besteak beste..

'Solas gordeak' liburu berrian idatzi du Marikita Tambourin idazle, ikerle, irakasle eta mintzalariak. 1971 eta 2024 urteen artean egindako ikerketa plazaratu gabekoak bildu ditu liburu bakarrean. Bertzeak bertze, Euskal Irratietan urte luzez eskainitako "Euskal deiturak", "agotak", "euskara" eta "emazteak euskal eremuan" kroniketako informazioak bildu ditu besteak beste . Egileak aitortu du bere burua harritu duela ikusiz zenbat gauza egiteko gai izan den, traba guzien gainetik.

Adimen artifizialaren munduan mugarria jarri du Txinako DeepSeek sistemak. Prezio baxua, kode irekia eta erabilgarritasun zabala direla medio, OpenAI enpresaren ChatGPT eta Metaren AI sistemen lehiakide indartsu bilakatu da. Deep Seek aplikazioak enpresa teknologikoen balioa inarrosi zuen Amerikako Estatu Batuetako burtsan. Izan ere, Nvidia enpresaren txip karioegiak baliatu gabe eta energia gutxiago erabiliz erdietsi baitu OpenAi eta Metaren heinean ezartzea. Gainera, lizentzia librearekin eta urririk ezarri dute baliagarri. Euskara mailari dagokionez, aski ona dela adierazi dute zenbait erabiltzailek.

Gari Lagnet Jatsuarrak eraman du 50. ESSOR Basque lasterketa. 26 urteko Lapurtarra Tarnose eta Aviron taldean ari izan zen eta orain Besançoneko taldearentzat lehiatzen da. Atzo Jack Brough Britainiarra nagusitu zen Maulen eta larunbatean Malo Stevantek irabazi zuen Gamiako lepoan.

Haurdunaldian diren emazte bakartuentzat, harrera-leku bat proposatuko du La Maison des Sept Vallées elkarteak Donibane Lohizunen. Pariseko bikote jabe pribatu baten gogoan sortu zen xedea. Donibane Lohizunen, 2021ean Iturria izeneko etxea erosi eta, bazter bastizetan zazpi ganbara antolatzea erabaki dute. Elkarte moduan ezarri eta otsailean hasiko dira ganbara hauek proposatzen, bakarrik, haurdun edo haur sortu berriekin diren emazteei. 150 eta 200 euro inguruko parte hartze xumearekin, ideia da «trantsizio» gune bat izatea, horretarako gehienik urte bateko egonaldia egiten ahalko dute. Helburua da, amari eta haurrari urtebeteko pausa eta segurtasuna eskaintzea, ondoko etxebizitza bilatzeko laguntza pertsonalarekin eta diru-kudeaketarako prestakuntza programa batekin.

Euskal moneta biderkatuko da: Baztan eta Oiartzualdean ere baliatzeko xedea aurkeztu dute larunbatean Baigorrin. Euskal Monetak eta Gizartearen Monetak mintegia antolatu dute larunbatean, Baigorrin, mugaz gaindiko tokiko moneta bakarra sortzeko abantailak eta oztopoak aztertzeko xedez. Hamabi urte bete dituen Euskoa Euskal Herri osora hedatzeko xedeari babesa eman dio ordezkaritza instituzional zabal batek; izan ere, mintegian Nafarroako Gobernuko, Euskal Hirigune Elkargoko eta Gipuzkoako Foru Aldundiko ordezkariak izan dira, Baztango eta Baigorriko herriko etxekoekin batera. Eragile sozial eta herritar zenbaitek ere parte hartu dute mintegiko gogoeta saioetan.

Aldaketarik ez Departamentuko Laborantza Ganbarako hauteskundeetan. Urtarrilaren 31an bururatu zen Departamenduko bost kolegioetako kideak izendatzeko bozketa epea. Laborarien kolegioa da bost horien artean garrantzitsuena, eta beraz, gehiengorako gakoa. Irabazle handia FDSEA izan da hamahiru jarlekurekin (bozen %45,8). Pentsa zitekeen bezala, CR Coordination Rurale sindikatuak bere boz kopurua handitu du, FDSEAri hamalaugarren jarlekua kenduz eta bigarren jarleku bat eskuratuz (bozen %21,4). Alabaina, eskuin muturrarekin loturak ukaiteagatik kritikatua izan den sindikatu horrek ez du espero bezainbesteko hazkundea izan. Bi jarleku eskuratu ditu berriz ere ELB sindikatu abertzaleak (%22,1) eta bakarra Biarnoko Confederation Paysannek (%10,71). Sorpresa handiena laborantza industriako langileen kolegiotik jin da, haatik. LAB sindikatu abertzaleak bere emaitza hoberenak erdietsi ditu, 3.a kolegioan hiru jarlekutik bi irabazirik, eta hirutik bat lorturik 3.b kolegioan.