Berrogei urte bete dira GALek aldarrikatu lehen hilketatik. 1983ko abenduaren 19an Ramon Oñaederra ‘Kattu’ 23 urteko errefuxiatua hil zuen talde parapolizial horrek Baionako Bourgneuf karrikako Kayetenia ostatuan. Gertakari hori mugarria izan zen, hor abiatuko baitzen Ipar Euskal Herrian GALen eraso eta bahiketa garaia. 1983 eta 1987 artean ehun atentatu, 27 hildako eta hamarnaka zauritu eragin zituen espainiar Estatuko 'estoldetatik' antolatutako talde horrek. 'Gerra zikinaren' azken hildakoa Bidarrain izan zen; 1986an, Cristobal Machicote artzainari eta bere 16 urteko ilobari eraso egin zien GALek. Garai horretan «izu egoeran» bizi zirela kontatu digu Dominika Daguerre garaiko lekukoak eta Errefuxiatuen aldeko komiteko kide ohiak: «Hiru urteko izu estrategia jasan genuen espainiar gobernuaren eta poliziaren eskutik».

Uztaritzen egin du EAJren Euskadi Buru Batzarrak bere asteroko bilkura, eta arratsaldean Miarritzeko talde lokalaren aurkezpena egin dute. Horrez gain, goizean Itsasuko etxalde baten bisita egin eta 1963ko Itsasuko Aberri Egunaren oroitarrian omenalditxoa egin zuten. Gaur egun zazpi herri biltzar ditu EAJk Iparraldean eta, orotara, 120 alderdikide inguru. Heldu den urtean bi hauteskunderi buru egin beharko diote jeltzaleek, Euskal Autonomia Erkidegokoei eta Europako legebiltzarrekoei. Azken horiei begira oraino ez dute argitu zein aliantzarekin bat eginen duten Ipar edo HegoEuskal Herrian. 2019an Eskualde eta Herri Solidarioak aliantza babestu zuen Iparraldeko EAJk, eta Hegoaldean Europa Solidarioaren Aldeko Koalizioa sortu zuten. Euskal Autonomia Erkidegoko bozen kasuan, lehia estua aurreikusten dute azken neurketek EAJ eta EH Bilduren artean. Horren kari, eraberritze nabarmena gauzatu dute jeltzaleek beren hautagai zerrendetan.

Hitzarmen berri bat erdietsi ezean, sei hilabeteren buruan legez kanpo izanen da ikastola Beskoitzeko lurretan. Fabienne Ayensa auzapezak berak proposatu du ikastolarekin zuten hitzarena haustea, herriko etxearen eta Seaskako gurasoen artean bi urtez luzatuz doan tira-birari are gehiago tenkatuz. Hamalau hautetsik bozkatu dute Ayensaren neurriaren alde, eta lauk kontra. Deliberoa onarturik, dimisioa aurkeztu dio auzapezari Anne Marie Jocou hautetsiak. Azken hilabeteetan ikastolaren eraikin berria eraikitzeko proiektuak eta herriko etxea eman dion ukoak sortu du gatazka handiena. Gaur egun, 51 ikasle eskolatzen ditu Beskoitzeko ikastolak, eta prefabrikatuez osatu azpiegitura txiki gelditu da.

Ipar Euskal Herriko euskal hiztunen kopurua %30era heltzeko bide orria galdegin diote Euskal Konfederazioko kideek Euskararen Erakunde Publikoari. Plangintza berriak transmisioan, irakaskuntzan, motibazioan eta baliapenean eragin beharko luke, helburu neurgarriak finkatu eta beharrezko baliabideak adostuz. Zentzu horretan, Ipar Euskal Herriak hizkuntza berreskuratzeko esperimentazio lurralde izendatzea aldarrikatu dute, frantses Konstituzioko 2. artikulua aldatu eta euskararen ofizialtasuna erdietsi anartean. Euskararen Erakunde Publikoak egin duen ikerketen arabera, %16aren petik kokatuko litzateke 2050an euskaldunen kopurua Lapurdi, Baxe Nafarroa eta Xiberoan.