Trek bat Nepalen, elbarritasunaren mugak gainditzeko

Hegoak Mendian kirol elkarteak, joelette errotadun kadira bereziaz lagundurik, elbarrituak mendirat eramaten ditu. Gaur egun elkartean 60 bat laguntzaile dira, eta Hiru kasko edota Euskal Trail lasterketetan parte-hartzeaz gain asteburuz ateraldiak egiten dituzte Euskal Herriko mendietan gaindi. Aldi honetan, aldiz, Nepalera luzatu dute haien afizioa. Elkarteko hamahiru mendizalek sei egunetan 4.985 metroko Tserko Ri mendia konkistatzen entseatuko dira. Abentura zirraragarri horretan burmuineko paralisia duen Bastien izeneko gazte kirolzalea gomitatu dute.

E-cho proiektua: Iparraldeko eta Biarnoko oihanak «mehatxupean»

Biarnotik Euskal Herrira, hautsak harrotu ditu E-cho proiektuak. Laqc herriko industriagune kimikoan bioerregaiak ekoizteko lantegi berri bat ezarri nahi du Elyse Energie enpresak. CADE elkarte ekologistak salatu duenez, Bio-kerosenoaren ekoizpenak 500.000 tona egur eta ur kantitate biziki handiak behar ditu urtero; horrek ondorio ekologiko gaitzak eraginen lituzke Biarnon berean, baina baita Ipar Euskal Herrian ere. Erregaia hori hegazkin eta itsasontzientzat baliatzen da usuenik. Ostiral honetan, bilkura publikoa antolatu du CADEk Donapaleuko herriko etxea, arratseko 20:30etan.

Frantxoa Tambourin: «Frantsesenia lizeoak ber filosofia atxiki du 70 urtez, tokiko laborantzari loturik»

Frantsesenia lizeoa, 70 urtez Ipar Euskal Herria barnealdeko laborarien formatzen. Frantxoa Tambourin lizeoko lehendakariak azaldu digunez, lizeoa 1953an sortu zen «Tokiko laborantza bultzatu eta Iparraldeko gazteek Ameriketara immigratzeko beharrik ez zezaten ukan». Lehen hamarkadetan ikastetxea anitz tokietatik iragan zen, 1999an Baxe Nafarroako hiriburuan egonkortu zen arte; eta ordutik, beste sail profesional batzuk ere ireki dituzte, hala nola, harrera eta zerbitzu sailak. Gaurko egunez, 123 gaztek ikasten dute lizeo horretan, eta 2025-2026 ikasturte hastapenetik haurtzaroko irakasle saila irekiko dute. Tambourinek dioenez, «ikasle ohien gaineko ikerketa egiten dugu urtero, eta ikusi dugu %90k lan on bat atzematen duela ikasketak bururatzean». Apirilaren 27an egun osoko besta eginen dute Izpuran 70. urtemuga ospatzeko, oraingo eta garaiko ikasleekin.

Aste hau euskaldunen «Harrotze Astea» izateko deia egin du EHEk

Euskal Herrian Euskaraz mugimenduak Harrotze Astea abiatu du. Aste horren helburua, Euskal Herri osoko karriketako seinaleetan euskarak galdu duen presentzia salatzea da. Ipar Euskal Herrian hiru talde ditu euskararen aldeko mugimendu horrek Urruñan, Azkainen eta Senperen. Harrotze astearen barnean mintzaldi eta ekitaldi bat eskainiko dute ostiral honetan Beskoitzeko Ikastolan, eta apirilaren 28an Independentziaren aldarria plazaratuko dute Baigorriko Nafarroaren Egunean.

Pirinioetako ahuntz arraza biziberritzeko parioa Ipar Euskal Herrian

Hemengo ahuntz arraza ezagutaraztea da Ahuntz Pirenaika elkartearen xedea. 80 hamarkadan abantzu desagertu zen eta duela hiru urte sortu zuten hamar hazlek elkartea, Euskal herriko Laborantza Ganbararen laguntzarekin. Hasi da haragitarako pittiken sasoia, eta hazleek tokiko arraza balioan eman nahi lukete. Frantses estatu osoan Pirinioetako 5000 ahuntz inguru gelditzen dira, gehienak Euskal Herriko eta Biarnoko berrehun etxaldetan.

Akordio berri bat SNCFn, erretreten erreformaren ondorioak «mugatzeko»

CGT, UNSA, CFDT eta SudRail sindikatuek akordioa lortu dute SNCFeko zuzendaritzarekin, erretretaren erreformaren zati bat saihesteko. Horrekin, erretreta sistema berezia mantentzen dute. Langileek aukera izanen dute lehenago lana uztea, 15 hilabete lehenago, eta lan sariaren %75 eskuratzea. Akordio horri esker maiatzean aitzinikusia zen greba mugimendua ez da gertatuko.

Johañe Etxebest: «Euskararen irakaskuntza, euskal kulturaren transmisioarekin lotu nahi dugu»

Transmisioan indar haboro ezarri nahi du Euskal Kultur Erakundeak . Berriki egin duen biltzar nagusian ondoko urteetako lehentasunak aurkeztu dituzte. Transmisioaren alor horretan sakontzeko langile berri bat hartuko dutela erabaki dute, besteak beste. Urtez urte, gero eta elkarte haborok parte hartzen dute euskal kultura indartzeko erakundearen barnean. Orotara 230 elkartek dute nolabaiteko lotura EKErekin, eta horietarik 50 aurten sartu dira. Horrez gain, iaz hirurehun bat hitzordu babestu ditu.

Ehun gailur, Euskal Mendi Federazioaren mendeurrena ospatzeko

Larunbatean 100 mendi iganen dira Euskal mendizale federazioaren 100 urteen kari. Ipar Euskal Herrian berean Orhi, Artzamendi, Okabe eta Irati iganen dira. Federazioaren besta nagusia maiatzaren 18an ospatuko da Elgetan, baina urte osoan zehar hainbat hitzordu antolatzen dituzte, hala nola, apirilaren 27an. Iparraldeko nehor ez bada federazioaren kide, ipar eta hegoaldekoak elkar juntatzeko helburua berpizten ari da.

Xole Aire: «Europako ihesaldi handiena oroituko du La Fuga mendi lasterketak»

Memoria historikoa berreskuratzeko 53 kilometroko erronka berri bat Iruñeko Ezkaba mendi kaskotik Urepelera. La Fuga mendi lasterketaren lehen edizioa aurkeztu dute Antsoainen (Nafarroa) antolatzaileek eta hainbat herritako auzapezek, horien artean Xole Aire Urepeleko auzapeza. Lasterkaldi horrek gertakari berezi bat oroitu nahi du: Ezkabako gotorlekuko ihesaldi handia. 1938ko maiatzaren 22an Ezkabako presondegi frankistatik 795 presok ihes egin zuten. Horietarik bakarrik hiruk erdietsi zuten muga trabeskatzea Urepeletik. Frankistek iheslariak gogor zigortu zituzten, 206 hil zituzten eta beste 586ak baldintza ezin latzagoetan presondegiratu zituzten. Lasterketa maiatzaren 18an abiatuko da Ezkaba mendiaren gailurrean izanen, eta Antsoaingo udalaren webgunean izenak eman daitezke.