Ipar Euskal Herriko amateurren txapelketako finalak jokatuko dira igande honetan Iholdiko Hoxari trinketean. Lehen mailan, Denek Bateko Laffite-Harismendy eta Sarako Harotzarene-Elgart lehiatuko dira. Orain arte, partida oro irabazi dituzte Denek Batekoek, eta faborito gisa heldu dira finalera. Saratarrek aldiz ez dute honetan hastapen errez ukan, baina balentria egin dute egoerari itzulia eman eta finalera arribatzeko. Nolanahi ere, aurtengo txapelgoa berezia izan dela azpimarratu dute gehienek. Izan ere, aldi honetan bederatzi pilotari gutxiago izan dira, zazpik berezkoetara jauzi egin baitute, eta beste bi mailaz jautsi baitira. Horrek, bistan dena, maila apaltzea eragin du. Ekaina honetan ere Esku Pilotak, pilota profesionalaren elkarteak, hamabi pilotari gazte bere gain hartu zituen, eta plaza libreko txapelgoa bertan behera gelditu behar izan zen. Anitzek ez zuten begi onez hartu Esku Pilotaren egiteko manera horiek. Hori dela eta audita edo kontu-ikuskatze bat abiatu dute Iparraldeko pilota munduko eragileek; horien artean, FFPBak, Pilota batzordeak eta Esku Pilotak. Jada bi bilkura egin dituzte, eta urtarrilean, hartu eman horien bilana eginen dute.
Xiberoa eta Baxe Nafarroa artetik jalgiko da aurten maskarada. Ehun urteko etenaldiaren ondotik, xiberotar usaia berreskuratuko dute aurten Pagolako gazteek. 2019an Domingo Garat pastorala eskaini zuten pagolarrek, eta horrek xiberotar arima berpiztu du erdi amikuztarra, erdi arbailarra den herri honetan. Mende baten ondotik, gizarteak aldatzeko denbora ukan baitu, aurten lehen aldiz, maskaradako rol nagusia emazte batek izanen du. Ainara Aguerrek antzeztuko du 'Kabana' pertsonaiarenpapera. Urtarrilaren 21etik apirilaren 27ra, hamabost maskarada emanen dituzte.
'Gora euskal (h)errientsak' izeneko saiakera grafikoa argitaratu berri du Asisko Urmenetak, Dom Campistron ilustratzailearen laguntzarekin. Bost emazte feminista eta aberztaleren ibilbidea aipatzen ditu: Jule Fernandez Zabaleta, Kapitolina Buztinze Larrondo, Katalina Alastuei Garaikoetxea, Malena Jauregiberri Ergin eta Maritxu Olabe Uzin. Duela ehun urteko gertakariak kontatzen ditu liburuak baina Asiskoren erranetan, aktualitate handikoa da.
Maulen euskarazko literatura bultzatzeko eginkizuna du Mathilde Baquék. Mediatekako euskal funtsa kudeatzen du, eta euskal kulturari loturiko ekimenak antolatzeko ardura du. Azaltzen duenez, euskaraz gutxi irakurtzen da eta erronka handia da irakurle potentzialen interesa piztea. Gainera, Xiberoan euskaldun geroz eta gutxiago badira, eta Xiberoako euskaraz idatzitako lanak eskasegi dira. Hori dela eta, haurrentzako liburuak xiberotarrera itzultzen hasi da Mathilde Baqué.
Aldak bere biltzar nagusia egin du joan den larunbatean. Orotara 123 kide hurbildu dira, eta egin ekintzez nahiz etorkizunean burutuko dituenez eztabaidatu dute. Horrez gain, pobrezian edo zailtasunetan direnentzat geroz eta laguntza gehiago behar dutela aipatu dute. Elkarteak bere bazkide kopurua bikoiztu du urtebetean, 446tik 834ra pasatuz, eta laguntza galdeak ere boskoiztu dira, 60tik 300era iragan direlarik. Hori dela eta, Hego Lapurdin egoitza berri bat irekitzeko asmoa iragarri dute. Azken urtean, Euskal Hirigune Elkargoan konpentsazio legea onartu dadin lobby lana egiten aritu dira Aldakoak, eta 2024ean, hutsik diren etxebizitzen gaiari lotuko dira «Stop ! Aski!» kanpainarekin. Bildu dituzten datuen arabera, Ipar Euskal Herriko etxebizitzen %20tik goiti hutsik dira.
Posible dea laborantxatik bizitzea diru laguntzarik gabe? Azken hamarkadetan sortu diren egitura ezberdinek zer ekarri dute? Hainbat galderei iharduki diete gure gomitak hilabete honetako KaioLan emankizunean. Mahai inguruan bildu ditugu Ttele Leizagoien eta Peio Iriquin laborariak, Euskal Herriko Laborantxa Ganbarako Patxi Iriart, Trebatuko Kattalin Sainte-Marie eta AFOG formakuntza elkarteko Mattin Irigoien.
Aurten hamabi egitura lagunduko ditu Euskal Kultur Erakundeak Durangoko Azokan parte hartzen. Iparraldeko 39 berritasun aurkeztuko dira aurten, 21 liburu, lau komiki, disko-liburu bat. Liburu berrien artean dira Eneko Bidegainek idatzitako 'Bichta Eder', Elise Dilet eta Antton Harinordokiren 'Haize Leizetan' eleberria edota Emma eta Maialen Aresteguiren 'Xan' komikia. Musika lanetan, aldiz, Maialen Errotabehereren 'Animus anima', Kuma no motor taldearen 'Baiona zikina' edo Hebentik taldearen 'Gaztelondon zer berri'. Azokaren 58. edizioan 265 ekitaldi, 950 berrikuntza eta 257 erakusmahai izanen dira.
Lan munduan euskara bultzatzeko xedez, 'Ikusi ta Ikasi' deituriko enpresa sortu zuen Xabi Castorènek. Iparraldeko hamabost enpresatan ibiltzen da, astean oren eta erdiko euskarako ikastaroak ematen. Bereziki langile euskaldunak atzematen ez dituzten enpresetan eskaintzen ditu formakuntzak, bost pertsonako taldeetan eta entitate bakoitzaren beharrei egokituz.
Mediateka, Jean Jurès haurtzaindegia eta Izadia parkea. Lehentasunezko hiru proiektu garatu nahi ditu Angeluko herriko etxeak, eta horretarako 17 milioi euroko buxeta onartu du. Alde batetik, urtero 180.000 bisitari jasotzen dituen Quintaouko mediateka osoki berriztatuko dute, haren eraikina handitzeko. Berregokitze lanak eginen dira ere Jean Jurès haurtzaindegian, haren edukiera 40 haurretik 45era handitzeko eta kanpoko berdegunea zabaltzeko. Bestalde, 2020ko sutean Izadia parkean kiskali zen eraikina berreginen dute. 83 metroko luzera izanen du eta 2025eko udazkenerako gauzatuko da.
- «Erlezainek erleen %40 galtzen dugu urtero, liztor asiarraren eraginez»
- Abantsu 2.700 uso ehizatu dituzte aurten, saretegietan
- «Bide onean da 'Euskal Sagardoa' mugaz gaindiko sor-markaren sorrera»
- Herri Urratsek 500.000 euroko ekarpena egin dio Seaskari
- «Ehun bat galde ezeztatzera behartuak gira urtero haurtzaindegi euskaldunetan»
- «Euskaraz elekatzean konfiantza gehiago sentitzen dute ene pazienteek»
- 'Hegoak Mendian' elkartearen sutenguz, elkartasun afaria Navarre lizeoan
- Egoitza berria izanen du Mauleko Xübükota haurtzain-etxe euskaldunak
- Hiriburuko 15 urteko gazte bat, Europako bodysurf txapeldun