«Egoeraren eztitze» bat espero du Iparraldeko Eusko Ikaskuntza elkarteko presidente berria den Virgil Joseph Alexandrek. Azken aste hauetan krisiaren gailurrean da Eusko Ikaskuntza, erakunde sozio-kulturala. 2023tik lehendakari zen Claude Mehatsen kudeaketa zalantzan jarri du Eusko Ikaskuntza Iparraldeko Administrazio kontseiluaren parte batek. Urtarril bukaeran Claude Mehats kanporatu eta lehendakari berri bat izendatu dute, Virgil Joseph Alexandre. Baina Hego Euskal herriko egiturak ez du onartzen aldaketa hori. Iparraldeko egoitzaren sarraila aldatu eta marka zein egoitza erabiltzeko baimena ukatu dio Ipar Euskal Herriko egiturari. Diotenez Iparraldeko Eusko Ikaskuntzaren funtzionamenduaren inguruan «irregulartasunak» antzeman dituzte.

Barnetik, familien hizkuntza usaiak eraldatu egonaldi batzuen esker. Plazara kooperatibak bultzaturik eta beste eragile askoren elkarlanarekin bost eguneko bi egonaldi proposatuko zaizkie familiei, pazkoko bakantzetan. Helburua da euskara presenteago izatea familiaren egunerokoan. Horretarako egonaldi hauetan goizetan helduentzat euskara klaseak izanen dira eta arratsaldetan haurrekin aktibitateak. Baigorrin edo Arbonan iraganen dira egonaldiak baina Hego Euskal Herriko eragileekin ere antolatu dute egitaraua, eta adibidez, Lesaka bisitatuko dute ere parte hartzaileek. Martxoaren 15a arte izanen dira izen-emaiteak, lekuak mugatua dira eta 3-11 urte arteko haurrek parte hartzen ahalko dute. Egonaldi bakoitzaren prezioa 300 eta 650 euro artean izanen da.

Euskarak, okzitanierak, katalanak eta aragoierak adimen artifizialaren bihurgunea hartzekotan, LINGUATEC-AI proiektuari esker. Mugaz gaindiko proiektua gidatzen ari da Elhuyar erakundea, Baionako IKER zentroko sustenguarekin. Linguatec xedearekin, adimen artifizialak hizkuntza gutituetan dituen ezagutzak garatzea da helburua. Adimen artifiziala «elikatzeko» badira bi urte datuak biltzen eta digitalizatzeko lanetan ari dela. Lan horretatik, hizkuntza bakoitzean itzultzaile automatikoak, transkripzio sistemak edo ahots-sintesi sistemak hobetzeko tresnak sortuko dituzte. Milioi bat euroko diru laguntza eskuratu du proiektuak POCTEFA Europako diru funtsetik. Emaitzak 2026ko udan aurkeztea espero dute.

Laborantzaren Orientazio Legea pasa den astean ofizialki onartu du Parlamentuak. Ostegunean Senatutik pasa da azken aldikoz. Iazko laborarien mobilizazioen ondotik, aldarrikapenei erantzuteko xedea du lege horrek. Aldiz, ingurumenaren aldeko elkarteek azkarki salatzen dute. Lege horri esker, laborantza interes orokorreko aktibitatea bilakatzen da. Horrez gain, pozoiei buruzko zuhurtasun printzipioa azkarki ahultzen da, eta ingurumena kaltetzen dituzten ekintzak arinkiago zigortuko dira, laborariek frogatzen badute nahigabean gertatu direla kalteak. Bukatzeko, instalazioen bultzatzeko hainbat neurri ere proposatzen ditu legeak.

Betharrameko ikastetxeko begirale ohi bat auzipetu dute joan den ostiralean. Sexu bortxaketa eta sexu erasoak egin izana leporatzen diote. Prokuradoreak galdeginik, anarteko atxiloaldian ezarri du Askatasun eta Espetxeratze Epaileak. Beste bi pertsona ere atxilotu ditu poliziak, baina beren delitua preskribatua dela ebatzi dute epaileek. Paxkal Indo Seaska ikastolen elkarteko lehendakari ohia ikasle egon zen 1984 eta 1988 artean. Azaldu duenez, sexu erasorik jasan ez zuen arren, bortizkeria fisikoa pairatu zuen.

Nazioarteko Emazte Langileen egunera buruz giroa berotzen hasi da Itaia. Zine-eztabaidak, autodefentsa tailerrak, mintzaldiak eta mobilizazioak antolatu ditu Ipar Euskal Herriko emazte sozialisten antolakundeak. Iragan igandean Baigorrin zine proiekzioa eta solasaldia gauzatu badute, otsailaren 28an emazteendako boxeo ikastaroa eskainiko dute Baionako Orekan 19:00etan, eta martxoaren 7an, Martxoak 8ren historiari buruzko mintegia proposatuko dute Baionako Kubako etxean 19:00etan eta Donibane Garazin 19:30etan. Martxoaren 8an ere, mobilizazio bikoitzerako deia luzatu dute Itaia antolakundeko kideek. Lehena goizean, Donibane Garazin, 11:00etan Jai Alaiko biribilgunean; bigarrena arratsaldean, Baionan, 15:00etan herriko etxearen aitzinean.

Ilazki Ortego abokatuak Jean Marie Girier prefeta eta Jérôme Bourrier prokuradorearen adierazpenen lanjeraz ohartarazi du. Immigrazioak eta delinkuentziaren gorakadak lotura dutela iradoki dute estatu frantsesaren bi karguek, Biriatuko mugan egin agerraldian. Bertan, inmigrazio ilegalari buruzko datuak plazaratu dituzte, eta kontrol polizialen indartzeaz solastatu dira. Prefetaren hitzek etorkinen eskubideen aldeko eragileen kexua sorrarazi dute, eta Etorkinekin-Diakité elkarteak erraterako, «herra sustatzea» egotzi diote.

Masters Xare txapelketa jokatuko da datozen egunetan Hazparneko Berria trinketean. Bertan elkarretaratuko dira xareko jokalari hoberenak, otsailaren 21etik martxoaren lehenera. Euskal Herriko, Frantziako edota Argentinako pilotariak lehiatuko dira. 16 urte inguruko gazteendako Masters Gazte lehiaketa ere antolatu du Noizbait pilota elkarteak. Multzoko eta final-laurdenetako partidetarako, sartzeak urririk izanen dira; ez, ordea, finalerdi eta finalen segitzeko.  

Bidaia gastuen ordainketaren apaltzeak gaizki izate orokor bat sorrarazi du administrazio departamentaleko langileen artean. Hori dela eta, greba egin dute, besteak beste, eguneko apairu forfeta txikituko zaiela, eta gastu erreala ordainduko zaiela. Neurri horrek beste hainbat salaketa azaleratu ditu mobilizazioan. Bidezain edo kantonierren, departamenduak biltegi bat zerratzeko xedea lukeela Saran. Gaizki izatearen adibide, sindikatuek jakinarazi dute laurehun agente eritasun geldialdian jartzen zirela urtean. Absentismoaren tasa %14ekoa da departamenduan.