«Kapitalismo berde» deritzonari segika, auto elektrikoen industriak bere lekua egin du merkatuan. Sail horrek bizi izan zuen gorakada, ez da uste bezain irmoa. Hori dela eta, finantzaketa publikoaren bidez azkartu nahi izan dute auto hauen salmenta. Zentzu horretan, aurten ere, elektrikora iragateko laguntzak proposatuko ditu Frantziako gobernuak, 'Bonus ekologikoaren' barnean. Laguntza eskuratzeko auto berriak ez du 2,4 tonako pisua gainditu behar, ezta 47.000 euroko kostua ere ez. Auto elektrikoen salmenten heina %14 emendatu zen iazko urtean.

Tabako bulegoek ehiza munizioa saltzen ahal dute iragan urtarrilaren lehenetik. Frantziako Barne ministerioak ehiztarien eta tabako saltzaileen federazioarekin adostu du legea. Tabakoaren prezioaren igaiteak, saltzeko nekeziak eragiten dituenez eta Hegoaldeko saltzaileekin lehia handia denez, dibertsifikazioa azkartzea erabaki dute. Aldi berean, landa eremuan ez dira ehizan berezitutako saltegi anitz, eta beraz, tabako bulegoen azpiegitura baliatzeak ehiztariak lagundu ditzake. Nolanahi ere, neurria ez da tabako saltzaile ororen gustuko, izan ere formakuntza bat egin beharko dute eta zaman bat gehiago gehituko baitzaie.

Larunbat honetan iraganen da Bilbon, urte oroz euskal preso politikoen alde egiten den manifestaldia. Aurten, «konponbiderako giltzak» izanen da lelo nagusia. Gaia aipatzeko, Anaiz Funosas, Bake Bideako kidea izanen da goiz berriko gomita 8etatik landa. Jakin, autobusak antolatuak direla ipar Euskal Herritik ere, Bake Bidearen webgunean atzemanen duzue lotura izena emateko.

FIPADOC Nazioarteko dokumental jaialdia berriz heldu da Miarritzera. Urtarrilaren 19tik 27ra ospatuko dute, eta seigarren edizio honetan «Italia eta Afrika» izanen dira protagonistak. 177 ikus-entzunezko ekoizpen aurkeztuko dituzte, horien artean, Itziar Leemans Donibane Lohizuneko zinegilearen «Olatuak» dokumentala. Aurten, hainbat dokumental ikusten ahalko dira euskarazko azpitituluekin. Antolatzaileek parte hartze handia aitzinikusi dute, jakinez 2023an 32.000 ikusle bildu zituela Miarritzeko dokumental jaialdiak.

OIP Nazioarteko Presondegietan Behatokiak 2023 urteko bilana aurkeztu du. Abenduaren lehenetik atxilotuak diren 75.000 pertsonetatik, 50.000 inguru %148,5eko okupazio tasa duten presondegietan dira, eta 2.748 lurrean ezarritako matalazetan lo egiten dute. Egoera are arranguragarriagoa da Frantziako hamaika presondegietan, okupazioa %200era heltzen baita. Emazte eta adingabe presoen kopurua egonkor segitzen du, %3,7ko eta %0,8ko heinetan, hurrenez hurren. Presondegien gainpopulatzearen ondorioz, Europako Giza eskubideen auzitegiak bi aldiz kondenatu du frantses Estatua, 2020an eta iazko uztailean. Maite Etcheverria OIP elkarteko kidea Goiz Berri saioko gomita izan da.

ELB, Confédération paysanne eta Modef sindikatuetako hegazti hazleek horien arrangurak plazaratu dizkiote Marc Fesneau Laborantza ministroari, hegazti gripearen harira Estatuak ezarri dituen neurriei dagokienez. Hegazti gripeak azkarki kolpatu ditu hazkuntza txikiak, baina zailtasun handienak eritasunari buru egiteko araubideak sorrarazi ditu. Izan ere, kabalak barneetan atxikitzeko manua zabaldu zuen Estatuak. Neurri horrek, kinka txarrean utzi zituen kanpoko hegazti hazkuntzak ttipiak. Haatik, azken hilabeteetan, hazle ttipiendako araubide propio baten esperantza ireki da. Confédération paysann sindikatuak bultzaturik, esperimentazio bat abiatzear da urtarrilean aire-libreko 130 hegazti eta zerri hazkuntzetan, horietarik zortzi Ipar Euskal Herrian. Esperimentazio horren emaitzak aintzat hartuko dituela hitz eman du Fesneau ministroak.

Zeropeko tenperaturak arribatuak dira Iparraldera. Alta, laurehun pertsona inguru karrikan bizi dira Baiona, Angelu eta Miarritze eskualdean. Baionako Gurutze Gorriak abenduan ohartarazi duenez, etxegabeen kopuruak goiti egin du iaztik. Azaroaren hamabostetik, gauero jatekoa, edari beroak eta hotzaren kontrako jantziak banatzen dituzte. 2022an gauero 40 bat pertsona atzematen zituzten, aurten, aldiz, 60 inguru. Hori dela eta, lo egiteko berrogei toki gehiago eskainiko ditu Atherbea elkarteak, higiene eta elikadura beharrak ere segurtatuz.

Zertan dira urte hastapen honetan neguko eritasunak? Goiti doazela diote batzuk, eta beste urteen antzera girela besteek. Baionako ospitaleko zuzendaritzaren arabera, larrialdiak ez dira gainezka, nahiz eta behin eta berriz entzun dugun egunerokoari ezin buru eginez ari zirela. Negu oroz bezala, gripea hemen da, A motakoa bereziki. Baina momentuz ez dirudi egoera bereziki arranguratzekoa denik. Aldiz, kezka sortzen duena mediku eskasia da; izan ere, ordezkapenak betetzeko zailtasunak dituzte.

Euskal Herriko Kontseilu Sozialista, mugimendu sozialistaren erreferente politiko nagusia  aurkeztu dute Ipar Euskal Herrian. Baiona eta Bidarraiko aurkezpenetan azaldu dutenez, «krisi kapitalista bete-betean, komunismoa langileon artean hegemoniko bilakatzeko lan eginen Euskal Herriko Kontseilu Sozialistak». Era berean, alderdi parlamentarioei kritika egin diete, eta «joko-zelai politiko burgesetik» kanpo antolatzeko proposamena luzatu dute. Duela hiru urte pasa antolatu zen GKS gazte antolakunde sozialista Ipar Euskal Herrian, eta duela bi urte aurkeztu zuten ere hemen Kontseilu Sozialista. Preseski, azken urteetan mugimenduak eginiko urratsen segidatzat jo dute Euskal Herri mailako antolakunde horren sorrera, «erronka handiagoei» heltzeko xedearekin. Gabi Daraspe, Ipar Euskal Herriko Kontseilu Sozialistako kidea izan da Goiz Berri saioko gomita.